EGR valfi, neredeyse bütün benzinli ve dizel araçların motorunda yer alan bir parçadır. EGR açılımı: Exhaust Gas Recirculation olup egzoz gazı devridaimi anlamına gelir. Bu parçanın asıl kullanılma amacı ise araç çalıştırıldıktan sonra motorun içerisindeki yanma işlemini düzenlemektir. Motordan gelen yanmayla birlikte çıkan azot oksit böylece minimize edilir. Bu zararlı gazın transferini sağlayan EGR, bozulduğunda arızayı tespit etmek için birçok belirti vardır. Bu belirtiler başlıca bunlardır:
EGR Valfi nedir
Motor Arıza Işığının Yanması
Yeni model araçların çoğunda bulunan bu özellik sayesinde şoförler, EGR arıza takibi yapabilir. Arıza ışığı yandıysa aracın motorunda ya da EGR valfinde sorun vardır.
Rölantide Dengesizlik Olması
EGR, arıza yaptıysa en belirgin göstergelerinden birisi rölanti dengesi bozulmasıdır. Rölanti dengesi bozulan araçlar, istop eder veya normalde olduğundan daha fazla yakıt kullanır. Bu gibi belirtilerde EGR valfi arızalanmasından şüphelenilir.
Motordan Anormal Sesler Çıkması
EGR, bozulduğunda motoru yorarak motorun uğultulu sesler çıkarmasını sağlar. Araç motorundan uğultulu sesler geliyorsa EGR’de sorun olduğu düşünülür.
Araç Performansında Düşüş Yaşanması
EGR valfi arızalanmış ise araç normalde olduğundan daha hantal ilerleyerek güç kaybı yaşar. Bunun sebebi arızalanan EGR motorun verimli çalışmasını önlemesidir.
Araçtan Koyu Dumanlar Çıkması
Araçta EGR arızalandığında en sık rastlanan belirti egzozdan kara duman çıkmasıdır. Bozulan EGR egzozdan çıkan azot oksidin dışarı çıkmasını engeller. Dışarı çıkamayan azot oksit, aracı yorarak koyu duman bulutları çıkartır.
EGR Nedir?
EGR, Türkçedeki karşılığı ile: egzoz gazı geri çevirimidir. Devridaim görevi sağlayan bu parça aracın motorunda bulunarak gaz dolaşımını sağlar. Bu işlem yapan parça ise EGR valfi olarak adlandırılır. Bu parçanın bir diğer işlevi ise, dışarıdan motora giren havanın yanmış egzoz gazı ile karışmasını sağlamaktır. EGR valfinin, yaptığı devridaim sayesinde yanma ısısı düşer ve emisyonlar azalır.
EGR Valfi Ne İşe Yarar?
EGR valfi görevi egzoz gazlarının devridaimini sağlamasıdır. Araç çalıştıktan sonra silindiren çıkan gazların, %6 ila %10’u EGR tarafından emilir. Bir kısmı emilen bu gazlar, temiz hava ile karışıp tekrar EGR vasıtası ile motor silindirine döner. Bu işlemin yapılmasını sağlayan valfa, EGR valfi denir.
Egzoza ulaşacak gaz miktarı ise motor beyni tarafından belirlenir. Yeni model araçların çoğunda elektronik kontrollü EGR valfleri kullanılır. Bu yeni sistem valf sayesinde arıza oranı en aza düşer ve olası bir arıza durumunda motor arıza ışığı yanar.
Egzoz gazlarının tekrar silindire ulaşması ile de tekrar yanma işlemi başlar. EGR sayesinde tekrar silindire devridaimi sağlanan zararlı gazlar, emilerek yeniden yanması engellenir.
EGR Valfi Temizliği Nasıl Olmalıdır?
EGR valfi, bakımsız kaldığı takdirde birçok belirti göstererek arıza verir. En sık rastlanan belirtiler: koyu duman çıkması ve rölantide bozukluk yaşanmasıdır. Bu gibi durumlarda aracın valf temizliği yapılması gerekir. Bu temizliğe sebep olan aracın uzun yıllar boyunca kullanılıp valf temizliği yapılmamasıdır. Yıpranan valf ise tıkanmaya sebep olur. Böylece valf temizliği yapmak şarttır.
EGR Valfi Temizliği Nasıl Yapılır?
Valf temizliği yapmak için ilk olarak aracın motoru sökülür. Motorda yer alan valf, motor söküldükten sonra EGR motordan ayrılır. Bu işlemi yapmak için bir takım sıcağa dayanıklı özel aparatlar gerekir. EGR valfi, hassas yapıda olduğu için bu işlem dikkatli yapılması gerekir. Vidaları sökülen valf, dikkatlice çıkartılır. Ardından valf içerisinde tıkanmaya neden olan kum, taş vb. atıklar fırça yardımı ile temizlenir. Temizleme işleminin ardından valf birtakım kimyasal sıvılar içerisinde bekletilir. Bu kimyasal sıvılar EGR’nin daha verimli çalışmasını sağlar. Bekleme işlemi tamamlandıktan sonra da temizlenen EGR tekrar dikkatlice motora yerleştirilir.
EGR Valfi Tıkanırsa Ne olur?
EGR valfi, araç için oldukça önem teşkil eden bir parçadır. Araç içerisinde, egzoz ve motor arasında gaz devridaimini sağlayan bu parça çok nadir arızalanır. Arızalandığı düşünen valflerin çoğu da bakımsızlıktan dolayı tıkanmıştır. Tıkanan EGR araç içerisinde pek çok belirti göstererek arızalandığını kantılar. EGR bozulduğunda en çok görülen belirti ise motorun gücünün düşmesi ya da aracın istop etmesidir. Motor gücünde neredeyse yarıya yakın performans düşüşüne neden olan valf arızası, %40’lık bir performans düşüşü yaşatır. Performans düşüşü yaşayan motor, koyu dumanlar atarak boğulur. Egzozdan atılamayan zararlı gazlar motorda birikerek kükürt kokusu yayar. Bu kötü koku ise valf tıkanmasının bir göstergesi olup oldukça rahatsız edicidir. Motordan uğultu sesleri çıkması ve motor arıza ışığı yanması da valf tıkanıklığının bir göstergesidir.
EGR Valfi Arızası
Neredeyse tüm araçlarda bulunan ve aracın çalışmasına olanak sağlayan EGR valfi, zamanla arıza verir. Bu arızanın en büyük nedenleri arasında aracın valf bakımının aksatılması ile valf içerisinde toz ve toprak birikerek valfin tıkanmasıdır. Biriken bu topraklar kuruyarak valf içine yapışır. Biriken madde miktarı arttıkça da aracın EGR’si tıkanır. Tıkanmayla birlikte aracın performansı %50’ye kadar düşüş gösterir. Egzozdan kara duman çıkar ve kötü kükürt kokusu yayılır. Aracın rölantisi de bozularak arıza oluşur. EGR valfi çoğu zaman yıpranma ve bakımsızlık nedeniyle arıza verir.
Okuyunuz: Katalitik Konvertör Nedir?
EGR Arızası Yolda Bırakır mı?
EGR arızası sonucunda araç performans kaybı yaşar. Yaşanan performans kaybı aracı etkilese de çoğu zaman yolda bırakmaz. EGR arızası ile yolda kalan araç sayısı oldukça düşüktür. Yolda kalan araçlar ise hiç bakım yaptırılmamış ya da eski model olup valfi yıpranmış araçlardır. Böylece bakımları düzenli yapılmış araçlar, zorlansa da yolda bırakmaz.
EGR ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
EGR, aracın motor ile egzoz arasında gaz emilimi yapıp devridaim görevi üstlenen oldukça önemli bir parçadır. Bu parça fiziksel ve elektronik olarak iptal edilebilir. Eksikliğinde ise araç kirli gaz devridaimi gerçekleştirmez ve böylece sürekli temiz hava kullanır. Her ne kadar temiz hava kullanan valf, performansı artsa da fazlaca dezavantajları vardır.
EGR Eksikliğinde Yaşanan Dezavantajlar
EGR eksikliğinde motorda herhangi bir zarar oluşmaz. Fakat fiziksel olarak sökülen valfin, söküm sırasında motora zarar verme ihtimali yüksektir. Elektronik olarak da sökülen bu valf, iptal edilse da yine de araçta kullanılıyor olarak görünür. Bu gibi durumlar yaşamamak için bilinçli birine danışmak gerekir. Bazı araçlarda ise valf sökülmesi sonucu performans artışı yerine düşme yaşanır.
EGR Fiyatları
EGR valfi fiyatları aracın; marka, üretim yılı ve modeline göre değişir. Fiyata oldukça etki eden bu unsurlar haricinde; valf markası, modeli, işlevi, kalitesi, dayanıklılığı ve türüne göre de fiyatta değişiklik olur. Her aracın kendine göre EGR çeşidi olur. Kullanılan aracın markasına göre değişmekle birlikte ortalama olarak EGR fiyatları 5.000 TL civarındadır. En düşük fiyata sahip olan EGR, 500TL’den satılmaktadır. En yüksek fiyattan satılan EGR fiyatı ise aracın markasından dolayı daha pahalı olup 11.000 TL’dir. Fiyata etki eden pek çok etken vardır. Bu gibi etkenler dikkate alındığında ortalama bir valf fiyatı 2022 yılına göre ustalığı ile 8.000 TL’ye mal olacaktır.