Aracınızda önemli olan birçok parça vardır ve bujiler aracınızın en önemli parçalarından biridir. Arabalarla ilgilenen kişilerin veya aracı ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak isteyenlerin karşısına çıkan ilk sorulardan biri buji nedir sorusudur. Buji nedir sorusunun yanıtını birçok farklı şekilde verilebilir. Bu sorunun yanıtları, sürücüler için büyük önem taşımaktadır. Çünkü araba arızalarının temelinde buji nedir sorusu yatmaktadır.
Buji Nedir?
Buji Nedir? Buji Çıkarsa Motor Nasıl Çalışır?
Buji nedir sorusunun yanıtı, aracınızdaki pistolların hareket etmesini sağlayan, elektriği kullanan ve yakıtın sıkışmasını sağlayan küçük metal mekanizmalardır şeklinde verilebilir. Bujiler, aracınızda motorunuza elektriği ileterek motoru çalıştıran parçalardır. Bujiler motorunuzun işlevini ve performansını artıran en önemli faktördür. Ancak bu mekanizmalar, kullanım süresine bağlı olarak zamanla yıpranırlar, bu yüzden aracınızda performans kayıpları meydana gelir. Bu yüzden bujilerin iki yılda bir değiştirilmesi gerekmektedir.
Modern motorlardaki standart bujiler, bujinin ucunda görebileceğiniz nikel alaşımı ile çevrili, bakır elektrot çekirdeğe sahiptir. Bujinin içi transferine yardımcı olan porselenle kaplanmıştır. Birinci sınıf bujiler, nikel alaşımı yerine platin veya iridyum gibi değerli metaller kullanılarak üretilir. Bu metaller daha yüksek sıcaklıklara dayanabilecek güçtedir ve doğal olarak daha yüksek fiyatlardan satışa sunulan ürünlerdir.
Bujiler Nasıl Çalışır?
Buji nedir sorusunu yanıtlayabilmek için bujinin nasıl çalıştığını anlamamız gerekir. Buji, silindir kapağının üst bölümünde yer alır. Piston önce silindirin altına doğru hareket eder ve yakıt ile hava karışımını çeker. Piston daha sonra bujiye doğru geri dönerek karışımı sıkıştırır. Piston tam erişim noktasına ulaştığında buji kıvılcım çıkarır ve karışımı ateşler. Piston, araca güç sağlamak için geri itilir, daha sonra egzozu boşaltmak için tekrar yukarı doğru itilir.
Bujilerin Çeşitleri Nelerdir?
Buji nedir sorusuna birçok farklı yanıt verilebilir. Bu yanıtlarda bujilerin çeşitlerine de değinmek gerekir. Bujilerin temelde iki çeşidi vardır. Bunlardan birincisi sıcak bujiler, diğeri ise soğuk bujilerdir. Soğuk bujiler yüksek beygir gücüne sahip, yüksek sıkıştırmalı motorlarda kullanılır. Sıcak bujiler ise daha fazla yalıtıma sahiptir ve çoğu standart motorda sıcak buji bulunur. Ekstra yalıtım özelliği, bujinin sıcaklığını karbon tortularını yakmaya yetecek kadar yüksek tutar. Böylece bujilerinizi daha seyrek değiştirebilirsiniz. Karbon tortularıyla kirlenmiş, zayıf ateşleme yapan bujiler aracınızın yakıt ekonomisini düşürür ve sizin daha fazla yakıt harcamanıza neden olurlar.
Bir Bujinin Maliyeti Ne Kadardır?
Tek başına ortalama bir buji (işçilik olmadan) sadece 50 TL civarındadır. Kalitesi yüksek bujiler ise 250 TL civarındadır.
Buji Arızası Nasıl Anlaşılır?
Bujinizin arızalanmasını nasıl anlayacağınız, buji nedir sorusu ile doğrudan bağlantılıdır. Buji nedir sorusunun yanıtı ise motorunuzun çalışmasını sağlayan en önemli parça olarak verilebilir. Buji nedir ve arızası nasıl anlaşılır sorularının yanıtı, öncelikle motorunuzun çalışma gücü ve performansında aranmalıdır. Aşağıdaki sorunları yaşıyorsanız bujiniz arızalanmış olabilir:
- Aracınız hızlanmaya çalışırken zorlanıyorsa
- Rölantide çalışırken motorunuz sert ve titrek bir ses çıkarıyorsa
- Aracınız çalışmıyorsa
- Motorunuz aniden duruyorsa
- Motorunuzun verimi düştüyse
- Aracınız sürekli duruyorsa
- Yakıt tüketiminiz arttıysa
- Gaz pedalınız hassasiyetini kaybettiyse
Bujiler Ne İşe Yarar?
Buji nedir sorusunu, küçük aydınlatma cıvataları olarak yanıtlayabiliriz. Bujiler, küçük ama son derece güçlü parçalardır. Bu parçalar, fişin küçük bir parçadan yaydığı elektrikli kıvılcımı kullanarak arabanızın yakıtını ateşleyen ve arabanızı çalıştıran cihazlardır. Aracınızda küçük bir kıvılcım olmazsa, yani bujiler olmazsa arabanız çalışmaz. Bir başka ifadeyle bujiler, bir enerji kaynağını harekete dönüştürürler. Bujiler, motorunuzun pistonlarını harekete geçirerek aracınızı çalıştırırlar ve basınçlı hava-yakıt karışımının düzgün bir şekilde yanmasını sağlarlar. Bu küçük parçalar, çok yüksek ısılara ve basınçlara karşı oldukça dayanıklıdır. Bujiler aracınız çalışırken her zaman çok yüksek sıcaklıktadır, bu yüzden onları çıkarırken çok dikkatli olmalı, öncelikle aracınızın soğumasını beklemelisiniz.
Bujilerin sağlam ve güçlü olması motorunuzun performansını da artıran en büyük etkenlerden biridir. Arızalı, hasarlı veya zayıf bujiler ise motorunuzun performansını düşürürler. Bujileriniz zayıfsa veya eskiyse aracınız tekler, hatta zor çalışabilir. Ayrıca bujileriniz kalitesiz ve eskimişse aracınız olması gerekenden daha fazla yakıt harcar.
Bujiler Ne Sıklıkla Değiştirilmeli?
Bujilerinizi genellikle her 30,000 kilometrede bir değiştirmeniz gerekir. Yani bujiler, çok sık değiştirmeniz gereken parçalar değildir. Ayrıca bujileri ne sıklıkta değiştirmeniz gerektiği, bujinizin malzemesine, tipine ve kalitesine de bağlıdır. Örneğin bakırdan üretilen bujiler, en kısa ömürlü bujilerdir. Bazı bujiler o kadar kalitelidir ki yıllarca ve kilometrelerce kullanılabilmektedir. Bujiler kullanıldıkça aşınıp yıpranabilir. Ancak bujilerin malzemesi ne kadar dayanıklı ve güçlüyse, bujiler de o kadar uzun ömürlü olur.
Bujiler Neden Değiştirilmelidir?
Bujiler neden değiştirilmelidir sorusunun, buji nedir sorusu gibi birçok yanıtı vardır. Bujilerin değiştirilmesini gerektiren en yaygın iki neden; bujilerde tortu birikmesi ve bujilerin aşınmasıyla buji boşluğunun genişlemesidir.
- Bujilerde tortu birikmesi
- Bujilerdeki boşlukların genişlemesi
Bujilerde Neden Tortu Birikir?
Bujilerde zamanla hava-yakıt karışımından kaynaklanan tortular meydana gelir. Bu tortular ise yakıtın erken tutuşmasına neden olur. Bu yüzden bujilerin yıprandıklarında değiştirilmeleri gerekir.
Okuyunuz: Bujiler Aletsiz Nasıl Değiştirilir?
Yıpranan Bujiler Neden Boşluklara Neden Olur?
Bir buji tutuştuğunda, dengeli bir yanmanın gerçekleşebilmesi için bir boşluktan geçmesi gerekir. Ancak bujiler aşırı sıcaklıklar, tortular ve normal aşınmaların sonucu olarak bu boşluklar genişler. Boşluklar genişlediği için de yanma ya düzensiz ya da etkisiz olur. Bu durumda bujinin değiştirilmesi gerekir.
Buji Değiştirmenin Faydaları Nelerdir?
Buji nedir sorusunun yanıtıyla son derece bağlantılı olan buji değiştirmenin faydaları nedir sorusunun en genel yanıtı, aracınızın aksamadan çalışmasıdır. Aracınızdaki bujiler zayıf ve kalitesizse aracınızı maksimum verimde kullanamazsınız. Bu yüzden uzman araba eksperleri, bujileriniz eski ve zayıfsa değiştirmenizi tavsiye etmektedir.
Bujilerin en önemli faydalarından biri, yakıt tasarrufuna katkı sağlamalarıdır. Ulusal Otomotiv Enstitüsü’ne göre, hatalı ateşleme yapan bujiler yakıt verimliliğini %30 oranında azaltmaktadır. Bujiler, daha iyileriyle değiştirildiklerinde yakıt tasarrufunuzu azami düzeye çıkararak yakıttan tasarruf etmenizi sağlarlar.
Buji Değiştirmek Bana Ne Kadara Mal Olur?
Bujilerinizi değiştirmek için servisinize başvurduğunuzda ödeyeceğin ücret, bujilerinizin sökülüp takılmasını kapsayan servis ücreti ile yeni bujilerin fiyatının toplamına mal olacaktır. Bujilerinizi değiştirmek çok basit bir iş olsa da tek tek onları söküp yerine takmak zaman alacak bir iştir. Bu yüzden aracınız bir gün serviste kalabilir. Ayrıca bujilerinizin değişimi, kullanacağınız markaya ve modele göre de değişecektir.
Aracımın Bujilerini Ne Zaman Değiştirmeliyim?
- Aracınızdan tıkırtı sesleri geliyorsa
- Aracınız zor çalışıyorsa
- Aracınızın performansı düştüyse
- Yakıt performansınız düştüyse ve aracınız daha çok yakıt harcamaya başladıysa
Aracınızdan Tıkırtı Sesleri mi Geliyor?
Aracınızdan tıkırtı sesleri geliyorsa sorun bujileriniz olabilir. Bujiler aşınmaya başladığında, aracınızdan tıkırtıya benzer sesler gelir. Çünkü bujiler yıprandığı veya aşındığı için pistonlar yüksek hızda hareket ediyordur. Bu ise aracınızdan tıkırtı gibi sesler gelmesine neden olur.
Aracınız Zor mu Çalışıyor?
Arabanızı çalıştırmakta sorun yaşıyorsanız ve motoru çalıştırınca aracınız sarsılıyorsa bujileriniz düzgün çalışmıyor olabilir. Bu durumda bujileriniz zayıf olduğu için elektrik, yakıta güçlü iletilmiyor demektir.
Aracınızın Performansı Düştü mü?
Bujileri değiştirmeniz gerektiğini gösteren bir diğer belirti, aracınızın performansının azalmasıdır. Aracınızı sürerken vites değiştirdiğinizde performans düşüklüğü yaşıyorsanız muhtemelen bujilerinizi değiştirmeniz gerekiyordur.
Yakıtınız Çabuk Bitmeye mi Başladı?
Bujilerin kalitesi, yakıt tasarrufunuzu da etkileyen bir faktördür. Eğer bujileriniz eskimişse veya zayıfsa, normalden daha fazla yakıt harcarsınız. Güçlü bujiler ise yakıttan tasarruf etmenizi sağlar.
Buji Kablosu Nasıl Değiştirilir?
Buji nedir ve buji kablolarını neden değiştirmeniz gerektiği sorularının yanıtları, motorunuzun performansını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Aracınızın motorunun yüksek performansta çalışması için buji kablolarını sık sık değiştirmeniz gerekmektedir. Buji kabloları, ateşleme kabloları olarak da bilinir. Buji kabloları, aracınızın ateşleme sisteminin çok önemli parçalarından biridir. Buji kablolarınızı değiştirmek için aşağıdaki yönergeleri izleyebilirsiniz:
- Bujinizin Kablolarını Çıkarın
En uzun kablodan başlayarak her seferinde tek bir kabloyu çıkarıp yenisiyle değiştirin. Bu kabloları düzenli bir şekilde çıkardığınızda yanlış değiştirmeniz konusunda endişelenmenize de gerek kalmayacaktır. Bujilerden kablo çıkarırken kabloları asla çekerek çıkarmaya çalışmayın. Bujiden kabloları çıkarırken kapşonu çekmekte zorlanırsanız, kapşonu döndürerek gevşetin. Kabloyu çıkarırken kablonun kendisini değil, kapşonunu çektiğinizden emin olun.
- Yeni Kablonun Takılması
Aldığınız buji kablosu setindeki en uzun kabloyla, bujinizdeki en uzun kabloyu eşleştirin. Eski ve yeni kabloları boylarıyla eşleştirerek yerlerine takın. Böylece hata yapmazsınız. Ancak farklı kablo markalarının uzunlukları farklı olabilir. Bu yüzden eski ve yeni buji kablolarının markaları farklıysa bu şekilde eşleştirme yapmayın. Buji kablolarını değiştirirken kabloların sırasını karıştırmamanız gerekir. Kabloların yanlış montajı, bir arızaya ve motorunuzda ciddi hasarlara sebep olabilir. Buji kablolarını çıkardıktan sonra eski kablolarınızın iç kısımlarını kontrol edin. Eski kapşonlarda siyah bir tortu varsa bujilerinizi de değiştirmeniz gerekecektir. Ancak bujilerinizi kendiniz değiştirmeye çalışmayın, bujilerinizi mutlaka uzman bir oto tamircisine değiştirin.
- Kapşonların Yerleştirilmesi
Yeni buji kablolarınızı takmak için kablonuzun uç kısmını bujiye doğru itin. Fazla havayı dışarıya atmak için kapşonu hafifçe döndürün. Aksi takdirde kapşon yerine düzgün oturmayabilir. Kablonun ucunu takarken, kapşondan tutup kabloyu itin. Bu şekilde hafifçe itmeye ve bükmeye devam edin. Kablonun ucu, buji izolatörünün üstünde bulunan kapşona sıkıca oturmalıdır. Eğer bu işlemi doğru yaparsanız, bir klik sesi duyacaksanız. Bu ses, kablonun kapşona takıldığını haber verir. Son olarak kapşonu hafifçe çekip kontrol edin. Eğer kablo kolayca çıkıyorsa yanlış takılmıştır.
Aracınızdaki Bujileri Nasıl Kontrol Edebilirsiniz?
1. İlk olarak, motorun soğuk olduğundan emin olun. Yakın zamanda aracınızı kullandıysanız, aracınızı gölgelik bir yere veya bir garaja park ederek motorunuzun soğumasını bekleyin. Çünkü araç motorları, çok yüksek sıcaklıklarda çalıştıkları için temas ettiğinizde üçüncü derece yanıklara neden olabilir.
2. Motor soğuduktan sonra, bujilerin yerini tespit edin. Genellikle bujilerin etrafında hortum ve çeşitli tesisatlar, kablolar bulunur. Bujileri değiştirmek için bu tesisatları çıkarmanız gerekebilir. Bujilerin kablosunu ve soketleri kontrol edin. Gevşek takılan soketler, fiş yuvasının soyulması gibi bazı hasarlara neden olabilir. Bu hasarlar ise size binlerce dolara mâl olabilir. Soketin fişe tam olarak oturmasını sağlamak için kırk beş derece dönebilen bir mafsala ihtiyacınız olacaktır.
3. Soketi bujiye yerleştirin ve buji gevşeyene kadar saat yönünün tersine doğru basınç uygulayın. Buji gevşediğinde mandalını çıkarabilirsiniz. Bujinin motor kısmına düşmemesine dikkat edin. Motor bölümünden bujiyi çıkarmanız çok zor olacaktır. Bujinin çıkarılması ve takılması için özel olarak yapılmış derin yuvalı soketlerde, bujiyi kavrayan lastik bir rondela vardır. Soketlerinizde böyle bir lastik rondela yoksa elinizle aşağı uzanarak bujiyi çevirip de çıkarabilirsiniz.
4. Bujiyi çıkardığınızda elinize alıp yakından inceleyin, bakır parçaların elektrotla kaynaşıp kaynaşmadığına bakın. Bujide belli bir miktar karbon olup olmadığına bakın. Eğer varsa bu karbonu tel bir fırça yardımıyla temizleyin.
5. Bujinin dış yüzeyinde herhangi bir çatlak olup olmadığına bakın. Eğer bir hasar varsa bujiyi atıp yenisiyle değiştirin.