Araçlarımızı güvenli bir şekilde kullanmaya devam etmek için lastiklerin her zaman sağlıklı olması gerekli. Lastik hava basıncının her zaman optimum seviyesinde olması aracın iyi performans sergilemesi ve düşük yakıt tüketimi için önem arz ediyor. Lastiklerin hava basıncındaki düşüş dahi sorun yaratabilirken lastiğin patlaması ve havasının tamamen boşalması durumunda devam etmek mümkün değil.
Lastiğin patlaması durumunda kesinlikle lastik değişimleri gerekli olmaktadır. Lastiğin havasının tamamen inmesi bu şekilde yolculuk edilememesine sebep olur. Bir süre sonra lastik tamamen yarılacak ve janttan ayrılacaktır. Bu da çok büyük maliyetli bir arızayı ve trafik kazalarını getirir. Bunun olmaması adına herkesin lastik değişimi konusunda bilgi sahibi olması gereklidir. Sizin için bu önemli işlemin püf noktalarını bir araya getiriyoruz.
Lastik Değişimi – Aracınızı Güvenli Bir Alana Çekin
Lastiğin patladığını fark etmek her zaman mümkün olmayabilir. Aracınıza binerken lastik kontrolü yapmıyorsanız aracınızın lastiği inmiş olmasına rağmen yolculuğa başlayabilirsiniz. Aracın kontrolünde normale göre bir farklılık hissetmeniz durumunda ilk olarak lastikleri kontrol etmeniz gerekiyor. Lastiklerin inmesi aracın sürüşünü direkt olarak etkileyeceğinden bu şekilde lastiğin patladığını anlamak mümkün olacak.
Sürüş esnasında yanınızdan geçen araçlar da lastiklerinizin patladığını görürler. Bazı sürücüler daha fazla tehlikeye sebebiyet vermemeniz için sizleri uyaracaktır. Bu uyarının gelmesi ya da performanstaki farklılık sebebiyle lastiğinizin patladığını fark ettiyseniz yapmanız gereken ilk işlem lastik değişimi için aracınızı kenara çekmek olacaktır. Güvenli bir alana aracı getirmeden lastik değişimi mümkün olmaz.
Uyarı Levhalarını Hazırlamanız Gerekli
Evinizden ya da işyerinizden ayrıldıktan sonra aracınızın yanına geldiğinizde lastiğin patladığını fark ettiyseniz lastik değişimi çok büyük bir problem yaratmaz. Aracınızın mevcut konumu güvenli olabilir. Eğer sıkışıklıktan dolayı değişimi gerçekleştiremeyecek durumdaysanız da aracı güvenli bir alana çekerek rahatlıkla değişim işlemlerine başlayabilirsiniz.
Araçlarda lastik patlama sorunu sürüş esnasında gerçekleşmişse sorun biraz daha büyüktür. Bu durumda aracı güvenli bir yere çekmenin yanında uyarı levhaları ile aracın gösterilmesi gerekir. Yol yardım kitinin içerisinde yer alan, ışıkta parlayan işaretler aracın park edildiği alanın 50-100 metre öncesine konarak diğer sürücüler uyarılır. Aksi halde çok büyük kazalar yaşanabilecektir.
Aracın Kayma veya Hareket Etme İhtimalini Ortadan Kaldırın
Aracınızı tamamen güvenli bir alana çektikten sonra diğer bir aşama aracın hareket etmeyeceğinden emin olmanızdır. Bunun için ilk olarak el frenini çekmek doğru bir tercih olur. El freni çekiliyken araç hiçbir şekilde hareket etmez ve sizi zor durumda bırakmaz. Ancak patlayan lastik aracın çekişinin olduğu kısımda ise el frenini kullanmamak gerekli olabilir.
Araç arkadan çekişliyken arka lastiklerden bir tanesi patlamışsa lastik değişimi sırasında lastiği döndürmeniz gerekeceğinden el frenini çekemezsiniz. Böyle bir durum söz konusu olduğunda aracın kaldırıldığında yere basacak olan lastiklerinin önüne taş gibi kaymayı önleyen sert malzemeleri koymanız gerekiyor. Aksi halde araç hareket edebilir.
Gerekli Malzemeleri Hazır Edin
Aracınızın kaymasını engelledikten sonra lastik değişimi için gerekli olan ekipmanları tedarik etmeye başlayabilirsiniz. Eğer lastik değişimlerinde gerekli olan ürünler aracınızda hazır değilse değişimin yapılması mümkün olmaz. Kesinlikle aracınızın içerisinde yedek lastiğinizin, bijon anahtarının ve krikonun bulunması gerekmektedir. Bazı araçlarda özel tasarım bijon için de bir aparat yer alır.
Araçları kaldırmak için kriko yeterlidir. Sonrasında bijon anahtarı ile tüm bijonların sökülmesi gerekeceğinden bu anahtar olmadan işlem yapılamaz. Bijonlardan bir tanesi özel tasarım bir bijondur. Böylece lastiklerin diğer insanlar tarafından çalınması engellenir. Genellikle bu özel bijon için olan özel uç diğer malzemelerin yanında yer almaktadır. Değişim sırasında bu ekipmanın da çıkarılması gerekir.
Kriko ile Aracı Kaldırma Zamanı
Aracın lastiği değişecekse kriko ile kaldırma işlemlerinin uygulanması gerekmektedir. Hangi lastiği değiştirecekseniz aracın o kısmını kaldırmanız gerekmektedir. Aracın kaldırma işlemleri yan kısımlarından yapılır. Aracın en altında yer alan yatay kısımların altına kriko sağlam bir şekilde yerleştirilir. Aracın yan ve orta kısmından kaldırılmaya başlaması durumunda aracın bir yanı tamamen kalkacaktır.
Kriko ile aracı kaldırırken denge kaybı olmaması adına olabildiğince orta kısımdan aracın kaldırılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra aracın lastiklerinin boşa çıkması ve döndürülebilir bir hale gelmesi yeterlidir. Daha fazla kaldırılması aracın devrilmesine yol açar. Kriko yerleştirildikten sonra pedalına basılarak ya da kol aşağı yukarı hareket ettirilerek araç lastik değişimi için havaya kalkmaya başlar.
Jant Kapaklarını Sökerek Bijona Ulaşın
Aracınızın bir tarafını havaya kaldırdıktan sonra artık lastik değişimi için hazır bir hale gelirsiniz. Lastikler araca özel bijonlar ile bağlıdır. Genellikle araçlarda 5 farklı bijon bulunmaktadır. Araçlarda bijonlar sökülmeden lastiğin çıkarılması mümkün olmaz. Bijon olarak tanımlanan parçalar da kısaca aracın lastiğini tutan vidalardır. Bunların özel bijon anahtarı ile sökülmesi gerekir.
Araçlarda bijonlar çok şık bir görüntü ortaya çıkarmaz. Bu sebeple de birçok araç modelinde jant kapaklarıyla birlikte bijonların görüldüğü kısım kapatılır. Bijonların görülmesi ve işlem yapılabilmesi için jant kapağının sökülmesi gerekir. Kapaklar genel olarak kilit sistemindedir ve çekilerek çıkabilir. Dişleri yerinden çıktığı anda jant kapağı çıkmış olacaktır.
Lastik Değişimine Sıra Geldi
Jant kapağının çıkması ile birlikte bijonlar ortaya çıkar. Bijonların söküm işlemine başlanması gereklidir. Bijon anahtarı bijonlardan herhangi bir tanesine takıldıktan sonra saatin tersi yönde döndürme işlemleri başlar. Bijon anahtarı artı şeklindedir ve kolları oldukça uzundur. Elle çevirmek için yeterli kuvvet elde edilememişse anahtarın üzerine çıkılarak dönmesi sağlanabilir.
Bijon anahtarı ve bağlı olduğu bijonlar döndükten sonra çıkmaya başlar. Her bijonun özenle sökülmesi ve kaybolmayacak şekilde bir alana alınması gerekir. Bijonlar tamamen çıktıktan sonra lastik çekilerek yerinden çıkarılır. Eğer sıkışmışsa hafif darbeler ile lastiğin yerinden ayrılması sağlanır. Sonrasında lastik değişimi için yeni lastik yerine konarak saat yönündeki hareket ile yeni lastiğin bijonları sıkılacaktır.
Bijonları Doğru Sıkmak Hayati Önem Taşıyor
Bijonların sıkılması aşamasında çok dikkatli davranmak gereklidir. Eğer bijonlar yeteri kadar sıkılmazsa aracın lastiği yerinden çıkabilir ya da yamulmalar gerçekleşebilir. Bu da ciddi bir trafik kazasına sebebiyet verebilecek bir durumdur. Gerçekleştirilen lastik değişimi sırasında bunun olmaması adına bijonların kusursuz bir şekilde sıkılması gerekir.
Bijonların sıkılması sırasında elle sıkımın ardından bijon anahtarının üzerine çıkılarak hafifçe bastırılabilir. Böylece bijonların tamamen sıkıldığından emin olunacaktır. Tüm bijonlar sıkıldıktan sonra jant kapağı yerine takılır ve ardından kriko ters yönde hareket ettirilerek aracın yere inişi sağlanır.
Test Yapmadan Yola Devam Etmeyin
Araç tamamen yere indikten ve kriko yerinden çıkarıldıktan sonra aracın eski lastiği bagajdaki yerini alır. İçerisine ekipmanların tamamının konmasının ardından araç harekete hazır bir hale gelecektir. Sürücüler lastik değişimi konusunda ne kadar tecrübeli olurlarsa olsunlar elle yapılan bir işlem olduğundan hata payı vardır. Hata payının dikkate alınması şarttır.
Lastiklerin doğru bir şekilde değişip değişmediğinden emin olunmak adına 10 saniyelik aracın hareket ettirilmesinin ardından aracın tekrar kenara çekilmesi ve bijonların kontrol edilmesi gerekir. Eğer bijonlar tekrar gevşemişse sıkma işleminin yapılması ve daha dikkatli olunması şarttır.